Ideeën...
Het project 'Torenkamer Peperbus' begon in 2010 met een eenvoudig idee dat is uitgegroeid. De groep Stadsgidsen Bergen op Zoom (SBM) leidt mensen rond in allerlei monumenten in de stad, zo ook in de Gertrudiskerk en de toren. Veel bezoekers aan de toren vonden het wel een lange klim; ze hadden behoefte aan een rustpauze. De torenkamer, halverwege zou een oplossing bieden. De torenkamer is echter zo mooi, dat het zonde is om er dan niet meer mee te doen; zo ontstond het idee om hem in te richten. Vier ideeën willen we gaan realiseren:
1) In de prachtige gemetselde muur aan de Oostkant van de toren zijn al grote nissen. Daarin komen levensgrote heiligenbeelden. De relatie met de kerk is vanzelfsprekend.
2) Het bouwmeestersgeslacht Keldermans heeft zijn sporen nagelaten in Bergen op Zoom. De Keldermansen waren een Brabantse familie van architecten, glasschilders en beeldhouwers actief in de 15e en 16e eeuw, afkomstig uit Mechelen. Hun succes bestond erin dat zij een totaal concept aanboden : zowel het ontwerp, als de uitvoering en de levering van bouwmaterialen. Ze bezaten een eigen steengroeve in Perk en een atelier in Mechelen aan de Dijle, waarlangs zij hun bouwmaterialen vervoerden. De plannen, tekeningen, berekeningen en kennis werden van generatie op generatie doorgegeven. Verschillende leden van de familie zijn ook actief geweest in wat nu Nederland is. Het stadhuis van Tholen, de kerk in Veere en het stadhuis van Middelburg zijn door hen gebouwd. In Bergen op Zoom is het Markiezenhof door hen gebouwd. Antoon I Keldermans was vanaf 1476 stadsarchitect van Bergen op Zoom. Hij ontwierp de gigantische uitbreiding van de Geertrudiskerk in laatgotische stijl. Dit Nieuwe Werck had de St. Gertrudiskerk kunnen uitbreiden tot een van de grootste kerken van de Lage Landen. Door de economische neergang van de stad werd de bouw halverwege stilgelegd, om nooit meer afgemaakt te worden. Het deel dat al gebouwd was werd eeuwenlang verwaarloosd tot ruïne. Een nieuw koor en een nieuw transept zijn wel gerealiseerd en die maken de Gertrudiskerk tot een intrigerende kerk.
3) Dan heeft 400 jaar geleden Willebrord Snel (Snellius) op de Peperbus metingen gedaan.
Snellius stond aan de wieg van de driehoeksmeting en legde daarmee de basis voor de landmeetkunde. Snellius deed zelf metingen onder andere vanaf de Peperbus, in 1618 bepaalde hij uit de afstand Bergen op Zoom- Alkmaar heel nauwkeurig de omtrek van de aarde. Snellius heeft in 1615, met een kwadrant van 1,33 m doorsnee op de Peperbus allerlei metingen gedaan. Daarnaast vanaf een ander dak vlakbij de markt, met een kwadrant van 2,13 m bij 2,14 m en 25 cm dik en van ijzer met een koperen rand, de poolhoogte bepaald. Dit kwadrant bestaat nog (Museum Boehaave). Het werk van Snellius is ook de start van de Sterrenkunde in Nederland. Van zijn tochten door het land heeft hij een helder logboek bijgehouden.
4) Tot slot besteden we aandacht aan de rol van de Peperbus in de Bergse samenleving. De toren speelt tijdens de Vastenavond een grote rol. De toren wordt ‘aangekleed’ met typisch Bergse vastenavondkleding. Tijden de kindervastenavond op maandagmiddag, waar duizenden kinderen aanwezig zijn, spreekt de toren en doet mee in het toneelstukje dat opgevoerd wordt.
Het belang van het symbool Peperbus blijkt ook uit het gegeven dat het stadsbestuur bij een bezoek van de koning aan de stad, de toren heeft aangekleed met Jacket. Bij de bevolking is dit zeer goed bevallen.
